Còn nhiều tiềm năng, cơ hội lớn cho doanh nghiệp hai nước

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động, thị trường Nam Mỹ đặc biệt là Chile đang nổi lên như điểm đến hấp dẫn cho doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh. Năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Chile đạt gần 1,8 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu gần 1,4 tỷ USD, nhập khẩu gần 330 triệu USD. Mặt hàng xuất khẩu chủ lực bao gồm thủy sản, cà phê, gạo, xi măng… Tính đến tháng 4/2024, Chile có 4 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký 295 nghìn USD. Việt Nam có cơ hội gia tăng hiện diện tại thị trường này, nhất là ngành công nghiệp chế biến và xuất khẩu nông sản, với sự hỗ trợ từ các hiệp định thương mại tự do và ưu đãi thuế. TP. Hồ Chí Minh, với vai trò đầu tàu kinh tế, chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu cả nước, luôn tích cực tìm kiếm cơ hội hợp tác mới tại Nam Mỹ. Còn nhiều dư địa hợp tác cho doanh nghiệp thành phố khai thác tại Chile, từ xuất khẩu hàng hóa, đầu tư chế biến - chế tạo, đến hợp tác chuyển giao công nghệ và phát triển bền vững. Tổng kim ngạch xuất khẩu của TP. Hồ Chí Minh sang Chile năm 2024 ước đạt 53,3 triệu USD. Con số này còn khiêm tốn so với tiềm năng, gợi ý mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp hai bên hợp tác song phương trong lĩnh vực có tiềm năng, thế mạnh. Tại hội thảo, bà Hồ Thị Quyên - Phó Giám đốc ITPC cho biết, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, việc mở rộng thị trường, đa dạng hóa đối tác thương mại và thu hút đầu tư là nhiệm vụ trọng tâm mà Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng chú trọng thực hiện. Bà Bùi Hoàng Yến - Phụ trách Văn phòng Cục Xúc tiến thương mại phía Nam, Bộ Công thương cũng khẳng định hiệp định thương mại tự do (FTA) là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng thương mại, giúp kim ngạch xuất khẩu Việt Nam sang Chile tăng khoảng 200% trong 10 năm đầu thực thi VCFTA.

Bà Bùi Hoàng Yến - Phụ trách Văn phòng Cục Xúc tiến thương mại phía Nam, Bộ Công thương chia sẻ tại hội thảo. Ảnh: Lạc Nguyên.

Số liệu năm 2023 cho thấy tỷ lệ tận dụng giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) ưu đãi theo các hiệp định thương mại tự do của Việt Nam còn rất khác biệt giữa các thị trường. Đáng chú ý, trong khi VCFTA ghi nhận tỷ lệ 40,9%, thì tỷ lệ tận dụng ưu đãi từ CPTPP lại rất thấp, chỉ đạt vỏn vẹn 6,3% tính trên tổng kim ngạch xuất khẩu sang các nước thành viên đã phê chuẩn. Bà Bùi Hoàng Yến cũng chỉ ra các lĩnh vực hợp tác tiềm năng giữa hai nước, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế của Việt Nam hướng tới chất lượng cao, kinh tế xanh và kinh tế số, bao gồm: chuyển đổi năng lượng, khai khoáng và chế biến (tận dụng nguồn cung đồng, lithium từ Chile), công nghệ cao, chuyển đổi số và nông nghiệp thông minh.

Giải pháp mở lối kinh doanh

Để khai thác tiềm năng tại Chile và Nam Mỹ, các chuyên gia kinh tế khuyến nghị TP. Hồ Chí Minh thực hiện các giải pháp đồng bộ, bao gồm: đẩy mạnh xúc tiến thương mại và tối ưu hóa các FTA như CPTPP; đầu tư vào công nghệ cao và năng lượng tái tạo, khuyến khích doanh nghiệp tham gia dự án hydro xanh và năng lượng mặt trời tại Chile, tận dụng lợi thế nhân lực công nghệ; đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua tối ưu hóa chuỗi cung ứng và đạt chứng nhận quốc tế. Bà Bùi Hoàng Yến cho rằng, các thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam cần đối mặt khi vào thị trường Chile, như chi phí logistics cao hơn 25 - 30% so với các nước châu Á, thời gian vận chuyển kéo dài, áp lực cạnh tranh do Chile đã ký nhiều FTA khác và các rào cản kỹ thuật. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam cần đầu tư công nghệ, nâng cao hệ thống quản trị và cần sự hỗ trợ về chính sách, thông tin thị trường. Ông Pablo Arancibia Salazar - Đại diện thương mại, Cục xúc tiến xuất khẩu Chile (ProChile), cho biết tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang nhóm 4 nước Nam Mỹ gồm Brazil, Chile, Argentina và Colombia năm 2023 đạt 5,13 tỷ USD, giảm 7,2% so với năm 2022. Cán cân thương mại của Việt Nam với nhóm nước này được cải thiện đáng kể, từ mức thâm hụt 3,57 tỷ USD năm 2022 xuống còn 2,49 tỷ USD năm 2023. Để tối ưu hóa cơ hội, Việt Nam cần đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu và ổn định nguồn cung nguyên liệu. Ngoài ra, ông Pablo Arancibia Salazar cung cấp thêm thông tin, Chile đang nổi lên như một điểm đến đầu tư chiến lược tại Nam Mỹ. Lĩnh vực thủy sản, chế biến gỗ và năng lượng sạch từ Chile cũng mở ra cơ hội hợp tác đa dạng với doanh nghiệp Việt Nam. Là cửa ngõ thương mại quan trọng, Chile còn đóng vai trò đối tác chiến lược giúp doanh nghiệp Việt mở rộng thị trường tại Nam Mỹ, một khu vực rộng lớn với tổng GDP 4.000 tỷ USD và dân số 431 triệu người.

Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) đang nỗ lực đồng hành cùng doanh nghiệp qua việc tổ chức hoạt động xúc tiến thương mại - đầu tư, kết nối giao thương, tư vấn thông tin thị trường, hỗ trợ đối tác nước ngoài, gồm doanh nghiệp Chile, tìm kiếm cơ hội đầu tư kinh doanh tại TP. Hồ Chí Minh. Nguồn: