Theo dữ liệu từ phòng nuôi trồng thủy sản quốc gia Ecuador, cột mốc này đạt được sau một tháng xuất khẩu bội thu vào tháng 12 (89.500 tấn), nâng tổng lượng tôm xuất khẩu lên 1,061 triệu tấn. Tổng giá trị xuất khẩu đạt 6,7 tỷ USD, cũng là con số kỷ lục. Gorjan Nikolik, trưởng bộ phận phân tích hải sản tại ngân hàng Rabobank cho biết: “1 triệu tấn xuất khẩu là rất lớn. Điều này có nghĩa là sản lượng tôm nằm trong khoảng từ 1,25 triệu tấn đến 1,3 triệu tấn. Chúng tôi đã kỷ niệm sản lượng 1 triệu tấn vào năm 2021 vì đây là một cột mốc quan trọng." Xuất khẩu tôm năm 2022 tăng 26% về lượng và 31% về giá trị so với năm 2021, phần lớn nhờ xuất khẩu sang Trung Quốc phục hồi. Năm 2022, Trung Quốc đã nhập khẩu 590.000 tấn tôm Ecuador, trị giá 3,6 tỷ USD, tăng 51% về lượng và 56%. Bước đột phá này diễn ra gần 25 năm sau khi sản xuất tôm của Ecuador bị tàn phá bởi sự bùng phát của bệnh đốm trắng, dẫn đến lệnh cấm nhập khẩu tôm giống. Lệnh cấm vẫn còn hiệu lực cho đến ngày nay.

Dữ liệu thương mại mới nhất cho thấy Ecuador đã xuất khẩu hơn một triệu tấn tôm  vào năm 2022

Các chuyên gia về tôm cho biết các yếu tố chính đằng sau sự bùng nổ xuất khẩu tôm của Ecuador bao gồm sản xuất đình trệ ở châu Á; chương trình hiện đại hóa trong vài năm gần đây đã cải thiện khả năng cạnh tranh của các trang trại nuôi tôm ở Ecuador; và sự gia tăng lớn về nhu cầu từ Trung Quốc. Cụ thể, Trung Quốc đang tiêu thụ số lượng lớn tôm xuất khẩu của Ecuador. Năm 2013, xuất khẩu sang Trung Quốc là 37.000 tấn; trong 2022 con số này là 590.000 tấn, tương đương với mức tăng trưởng 1.500% trong thời kỳ 10 năm và 32% tốc độ tăng trưởng kép hàng năm.  Sau khi sản xuất tôm trong nước gặp nhiều vấn đề, Trung Quốc nhanh chóng trở thành nhà tiêu thụ chính tôm Ecuador, chiếm 56% kim ngạch xuất khẩu Ecuador vào năm 2022. Xuất khẩu tăng mạnh vào năm ngoái cho thấy người tiêu dùng Trung Quốc cũng đặt ra mối lo ngại về các gói tôm bị nhiễm virus corona, vốn đã làm giảm nhu cầu trong năm 2020 và 2021. Khả năng cạnh tranh ngày càng tăng của các nhà sản xuất tôm Ecuador cũng đã giúp nước này ngày càng chiếm lĩnh thị trường ở Bắc Mỹ và Châu Âu. Sau khi bị Trung Quốc đình chỉ vào năm 2020, Ecuador đã nhanh chóng chuyển hướng sang chế biến cơ bản, cạnh tranh trực tiếp với các nhà cung cấp tôm ở châu Á. Trong hai năm 2019-2021, xuất khẩu của Ecuador sang các nước bên ngoài Trung Quốc và Việt Nam - chủ yếu là Bắc Mỹ và Châu Âu tăng gấp đôi, đạt 462.000 tấn vào năm 2022.  Sức mạnh của các trang trại nuôi tôm ở Ecuador đã được chứng minh khi ngay cả Thái Lan cũng sử dụng nguyên liệu thô giá rẻ của Ecuador cho ngành công nghiệp chế biến của mình. Năm 2022, Thái Lan nhập khẩu 17.000 tấn tôm của Ecuador, tăng 209% so với năm 2021. Vào tháng 8, người nuôi tôm Thái Lan đã phàn nàn với bộ thủy sản nước này rằng việc nhập khẩu tôm của Ecuador tăng mạnh đã khiến giá giảm.

Trong bối cảnh giá thế giới lao dốc, giá tôm Ecuador cũng giảm mạnh

Dữ liệu hàng tháng gần đây cho thấy xuất khẩu tôm của Ecuador hiện đang chậm lại. Trong tháng 12, Ecuador đã xuất khẩu 89.500 tấn tôm, chỉ tăng 6% so với tháng 12 năm 2021. Con số này giảm so với mức tăng trưởng hai con số hồi đầu năm. Sự suy giảm này diễn ra sau sự tăng trưởng chậm chạp ở Mỹ và châu Âu, những nơi đang đối phó với lạm phát cao. Trong 2022, xuất khẩu sang Mỹ chỉ tăng 6% lên 196.000 tấn, trong khi xuất khẩu sang Pháp giảm 18% xuống 37.000 tấn. Giá tôm Ecuador cũng giảm nhanh trong bối cảnh giá thế giới lao dốc. Trong tháng 12, trung bình giá tôm xuất khẩu chỉ là 5,48 USD/kg, giảm so với mức 5,80 USD/kg của tháng 11 và thấp hơn 14% so với tháng 12 năm 2021. Giá xuất khẩu sang Trung Quốc thậm chí còn thấp hơn, ở mức 5,24 USD/kg trong tháng 12. Con số này chỉ cao hơn 0,69 USD/kg so với giá trị xuất khẩu trung bình vào tháng 8 năm 2020 (4,55 USD), khi Trung Quốc lần đầu tiên đình chỉ nhập khẩu từ một số nhà sản xuất lớn của Ecuador do vụ bê bối bao bì bị nhiễm độc. Tại Hội nghị tiếp thị thủy sản toàn cầu gần đây ở Mỹ đã có một cuộc tranh luận về việc liệu Ecuador có thể tiếp tục tăng trưởng tốt vào năm 2023 hay sẽ trì trệ hoặc thậm chí suy giảm. Tuy nhiên, chủ sở hữu công ty tôm Ecuador Sandro Coglitore vẫn lạc quan. Với việc Trung Quốc mở cửa trở lại sau COVID, ông kỳ vọng đây sẽ là động lực thúc đẩy mức tăng trưởng xuất khẩu là 10% hoặc thậm chí 20% vào năm 2023.

Thùy Linh (Theo undercurrentnews)