Tính đến giữa tháng 7, tình hình sản xuất và xuất khẩu thủy sản vẫn đang trên đà tăng trưởng tốt. Tuy nhiên, từ nửa cuối tháng 7, việc áp dụng các chỉ thị giãn cách xã hội, tình hình sản xuất nguyên liệu và chế biến thủy sản chững lại rõ rệt. Với yêu cầu sản xuất chế biến 3 tại chỗ ở 19 tỉnh thành bị ảnh hưởng nặng bởi dịch Covid, chỉ có khoảng 30% doanh nghiệp có thể thực hiện theo phương thức này, với công suất sụt giảm từ 30 -70% tùy từng DN. Tuy nhiên, việc xuất hàng trong tháng 7 có thể vẫn sử dụng nguyên liệu và dự trữ tồn kho trước đó nên kết quả qua thống kê chưa phản ánh xu hướng sụt giảm, nhưng so với các tháng trước, mức tăng trưởng đã thấp hơn đáng kể.

Xuất khẩu tôm tăng trưởng ổn định

XK tôm trong tháng 7 vẫn tăng 13% so với cùng kỳ đạt 441 triệu USD, trong đó cả tôm sú và tôm chân trắng đều tăng (lần lượt 19% và 14% so với cùng kỳ). Tuy nhiên, XK tôm hùm giảm 45%, chủ yếu do XK năm 2020 khó khăn vì dịch Covid, người nuôi giảm diện tích nên sản lượng giảm, không đủ đáp ứng nhu cầu từ Trung Quốc. Tuy vẫn tăng trưởng dương, nhưng so với các tháng gần đây, mức tăng XK tôm sang các thị trường đã thấp hơn nhiều. Tính đến hết tháng 7/2021, XK tôm đạt 2,1 tỷ USD, tăng 14% và tôm chiếm 44% tổng giá trị XK thủy sản của Việt Nam. Trong đó, XK tôm chân trắng chiếm đa số (81%) với 1,7 tỷ USD, tăng 23%, tôm sú chiếm 15% với 325 triệu USD, giảm 1% so với cùng kỳ năm ngoái. XK tôm sang Mỹ, Nhật Bản và EU đều đang hồi phục, trong đó XK sang Mỹ tăng mạnh nhất 34%, sang EU tăng 25%, sang Nhật Bản tăng 6%. Tuy nhiên, XK sang Trung Quốc giảm gần 19%, sang Hàn Quốc chỉ tăng nhẹ 2%. Ngoài ra, nhờ ưu đãi thuế quan theo các FTA, XK sang một số thị trường vẫn giữ mức tăng trưởng cao, như Australia tăng 74%, Nga tăng 87%.

Xuất khẩu cá tra, cá ngừ, mực, bạch tuộc chững lại từ tháng 7

Sau khi tăng 28% trong tháng 6, xuất khẩu cá tra trong tháng 7/2021 chỉ tăng nhẹ 2% đạt 226 triệu USD và lũy kế 7 tháng đạt 907 triệu USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái, cũng phản ánh xu hướng sụt giảm mức tăng trưởng trong tháng 7. Trong tháng 7, XK cá tra sang Mỹ, EU, Brazil, Mexico, Colombia, Nga vẫn tăng từ 24- 208%  so với cùng kỳ, nhưng XK sang Trung Quốc giảm sâu 26%, sang Anh và Thái Lan giảm lần lượt 40% và 22%. Tính đến hết tháng 7, Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất, chiếm 26%, nhưng giá trị XK giảm 5%, Mỹ chiếm 22% XK cá tra Việt Nam với giá trị tăng 22% so với cùng kỳ.  XK cá ngừ tháng 7/2021 chỉ cao hơn 1,7% so với cùng kỳ năm ngoái đạt 65 triệu USD. Tuy nhiên, nhờ tăng trưởng cao trong 6 tháng đầu năm, nên XK cá ngừ tính đến cuối tháng 7 vẫn tăng 18% đạt 420 triệu USD. Mỹ, Italy, Israel, Canada, Nhật Bản là 5 thị trường đơn lẻ lớn nhất nhập khẩu cá ngừ Việt Nam. Tính đến cuối tháng 7, XK cá ngừ sang các thị trường này đều tăng so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó sang Mỹ tăng 18% và chiếm 44% giá trị XK cá ngừ Việt Nam, XK sang Italy tăng 90%, sang Canada tăng 50%, sang Israel tăng 39%, sang Nhật Bản tăng 1,2%. Tuy nhiên, riêng trong tháng 7, XK sang những thị trường này chững lại, thể hiện rõ nhất ở thị trường Canada giảm 45%, Itlay giảm 24%, Nhật Bản tăng nhẹ 1,7%, Mỹ tăng nhẹ 6%, chỉ còn Israel duy trì mức tăng cao 84%. Đối với các sản phẩm nhuyễn thể, chỉ có XK nhuyễn thể hai mảnh vỏ (nghêu, hàu, sò điệp) vẫn giữ tăng trưởng ổn định trong tháng 7, tăng 31% và 7 tháng đầu năm tăng 40% đạt 84 triệu USD. Trong khi đó, XK bạch tuộc giảm nhẹ 1% trong tháng 7, tuy nhiên XK trong 7 tháng đầu năm vẫn cao 18% so với cùng kỳ đạt 154 triệu USD. XK mực 7 tháng đầu năm đạt 164 triệu USD, tăng nhẹ 2,5% so với cùng kỳ, riêng trong tháng 7 chỉ tăng 1,2%. Trong tháng 7, XK mực, bạch tuộc sang Nhật Bản, Thái Lan và Trung Quốc giảm lần lượt 13%, 24% và 25% so với cùng kỳ. Trong khi đó, XK sang thị trường lớn nhất là Hàn Quốc chỉ tăng nhẹ 1,5%, XK sang EU tăng  64%; XK sang Mỹ, Đài Loan, Nga tăng lần lượt 15%, 91% và 28%. Lũy kế 7 tháng đầu năm, XK mực, bạch tuộc sang 3 thị trường lớn nhất là Hàn Quốc tăng 7% đạt 131 triệu USD, chiếm 41%, Nhật Bản đạt 63 triệu USD, giảm 8,6% và chiếm 20%, EU đạt 34 triệu USD, tăng 53% và chiếm 11%. XK sang Trung Quốc giảm 12% đạt 19,5 triệu USD.

Xuất khẩu ghẹ và một số loại cá biển Việt Nam tăng mạnh

Trong tháng 7/2021, XK các sản phẩm cá khác (trừ cá ngừ, cá tra) tương đương cùng kỳ năm ngoái, trong đó XK chả cá, surimi tăng 37%, cá nục tăng 51%, cá chẽm tăng 24%, cá chỉ vàng tăng 13%. Lũy kế 7 tháng đầu năm, XK các sản phẩm cá khác đạt 991 triệu USD, tăng 11%, trong đó, riêng chả cá và surimi chiếm 23% với 230 triệu USD, tăng 38%, XK cá nục tăng 28%, cá cơm tăng 17% đạt lần lượt 71 triệu USD và 64 triệu USD. Một số loài cá được nhập khẩu nguyên liệu để gia công, chế biến xuất khẩu lại, đều bị sụt giảm kim ngạch: cá hồi giảm 4%, cá saba giảm 6%, cá minh thái giảm 3%, cá tuyết giảm 12%... Đối với các sản phẩm giáp xác khác trừ tôm, trong khi xuất khẩu cua giảm 30% thì XK ghẹ lại tăng mạnh 114% trong tháng 7. Lũy kế 7 tháng đầu năm 2021, XK cua ghẹ và giáp xác khác đạt 88 triệu USD, tăng 1,3%, trong đó XK cua giảm 29% đạt 49 triệu USD, XK ghẹ tăng 51% đạt 39 triệu USD. Việt Nam chủ yếu XK cua sống sang thị trường Trung Quốc, Hongkong và gia công cua tuyết xuất sang Nhật Bản. Trong khi đó, sản phẩm ghẹ XK chủ yếu là ghẹ thanh trùng đóng lon là hàng gia công, chế biến XK cho các thị trường Mỹ, Nhật Bản và châu Âu. Ngoài ra năm nay Việt Nam cũng xuất nhiều ghẹ hấp đông lạnh cho thị trường Campuchia và ghẹ sống sang Singapore.

Xuất khẩu tháng 8 bị ảnh hưởng mạnh vì yêu cầu giãn cách và 3 tại chỗ  

Sau hơn 1 tháng các doanh nghiệp (DN) thủy sản tại Tp. Hồ Chí Minh và 19 tỉnh thành phía nam hoạt động trong điều kiện áp dụng Chỉ thị 16 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, phát sinh nhiều khó khăn, bất cập tác động lớn tới việc bảo đảm an toàn phòng chống dịch cũng như nỗ lực duy trì sản xuất, xuất khẩu. Theo đó, hầu hết các Tỉnh thành đã yêu cầu các DN chỉ được duy trì hoạt động khi đảm bảo điều kiện “3 tại chỗ” hoặc “1 cung đường – 2 địa điểm” để phòng, chống dịch bệnh lây lan vào các nhà máy, các khu công nghiệp. Nhưng thực tế tới nay chỉ có khoảng 30% các DN thủy sản tại các tỉnh thành phía Nam đảm bảo được điều kiện “3 tại chỗ” và số lượng công nhân có thể huy động cũng chỉ 30-60% số lượng lao động. Công suất sản xuất trung bình đã giảm chỉ còn 40-50% so với trước đây. Dự tính công suất chung của cả vùng giảm chỉ còn 30-40%. Trong khi đó, nguyên liệu thủy sản huy động cho chế biến-xuất khẩu cũng chỉ đạt khoảng 40-50% so với nguồn nguyên liệu bên ngoài . Các vật tư, phụ liệu, bao bì.....phục vụ chế biến thủy sản cũng bị thu hẹp, giảm công suất nguồn cung đến 50%.Trong khi sản xuất bị sụt giảm, nhiều đơn hàng phải gác lại hoặc bị mất, thì các chi phí cho DN đảm bảo được “3 tại chỗ” lại tăng vọt và đang tạo áp lực lớn.  Sản xuất sụt giảm trong hơn 1 tháng qua chắc chắn sẽ dẫn đến kim ngạch XK tháng 8 giảm mạnh so với những tháng trước và giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, ngành hàng cá tra bị tổn thất mạnh nhất vì hơn nửa sổ nhà máy cá tra bị ngừng hoạt động trong thời gian qua. XK tôm và cá ngừ có thể giảm ít hơn so với c&aacut꧟e; tra. Các DN chế biến và XK hải sản tập trung khá nhiều ở Tp. Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Đông nên chắc chắn cũng giảm mạnh so với tháng trước và so với tháng 8/2020.