Các trang trại nuôi tôm đã phát triển nhanh chóng trên toàn thế giới, chủ yếu ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Sự mở rộng này có thể là do nhu cầu tiêu dùng tôm ngày càng tăng, đồng thời với việc sản lượng khai thác tôm tự nhiên giảm. Sự kết hợp của những yếu tố này đã thúc đẩy sự tăng trưởng đáng chú ý trong ngành nuôi trồng tôm, khiến ngành này trở thành một phần quan trọng trong thị trường thủy sản toàn cầu. Theo Hội nghị GOAL 2022 của Liên minh Thủy sản Toàn cầu (GSA), nguồn cung tôm toàn cầu tăng trưởng 4,2%. 

Sản xuất

Thị trường tôm toàn cầu sẽ đạt 69,35 tỷ USD vào năm 2028

Việt Nam đã vươn lên trở thành một trong những nhà sản xuất hàng đầu trên thị trường tôm toàn cầu. Nuôi tôm ở Việt Nam tập trung vào tôm sú và tôm thẻ chân trắng, áp dụng các hệ thống sản xuất bền vững và chất lượng cao. Những tiến bộ trong kỹ thuật nuôi, di truyền, cơ sở hạ tầng và thực hành sản xuất đã giúp tăng năng suất, chất lượng tôm vượt trội và quản lý dịch bệnh hiệu quả. Các quy định của chính phủ Việt Nam thúc đẩy canh tác có trách nhiệm, an toàn sản phẩm, truy xuất nguồn gốc và bền vững môi trường. Các sản phẩm tôm của Việt Nam nổi tiếng về chất lượng vượt trội, hương vị thơm ngon và giá cả cạnh tranh, thúc đẩy nhu cầu cao tại các thị trường lớn như Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản và Trung Quốc. Các tiêu chuẩn chất lượng tôm được nâng cao ở Ấn Độ đang góp phần tăng tỷ trọng xuất khẩu trên thị trường tôm toàn cầu. Ấn Độ giữ vị thế quan trọng trong tôm đông lạnh và chế biến, nuôi tôm Ấn Độ phát triển mạnh ở các vùng ven biển như Andhra Pradesh, Gujarat, Tamil Nadu và Tây Bengal. Hiện nay, Ấn Độ là nước xuất khẩu tôm hàng đầu sang Mỹ, thứ  2 tại châu Âu  và thứ 4 tại Nhật Bản, với hơn 80% sản lượng phục vụ cho các thị trường này. 

Các loài tôm nuôi phổ biến gồm  L. vannamei, P. monodon, M.rosenbergii và các loài khác

Top 7 quốc gia và khu vực nhập khẩu tôm lớn gồm EU, Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, Việt Nam. Trung Quốc đã nổi lên là nhà nhập khẩu hàng đầu trên thị trường tôm toàn cầu do sản xuất trong nước khan hiếm. Sản xuất tôm trong nước không đủ của Trung Quốc thúc đẩy nhu cầu nhập khẩu, thu hẹp khoảng cách cung-cầu và đảm bảo nguồn cung tôm ổn định. Sự phát triển của ngành dịch vụ ăn uống và du lịch của Trung Quốc thúc đẩy nhu cầu về tôm trong các món ăn đa dạng. Mạng lưới vận chuyển và hậu cần được tăng cường cho phép nhập khẩu hiệu quả về chi phí từ nhiều quốc gia khác nhau, cung cấp nhiều lựa chọn các loài tôm và các sản phẩm giá trị gia tăng. Các chính sách của chính phủ, các hiệp định thương mại, các kênh nhập khẩu chuyên biệt và mạng lưới phân phối tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng xuất khẩu tôm ở Trung Quốc, thúc đẩy thị trường tôm toàn cầu.

Các loài tôm nuôi phổ biến

Các loài tôm nuôi phổ biến gồm  L. vannamei, P. monodon, M.rosenbergii và các loài khác. Tôm Litopenaeus vannamei (L. vannamei), còn được gọi là tôm thẻ chân trắng hoặc tôm thẻ chân trắng Thái Bình Dương được nuôi rộng rãi trong ngành nuôi trồng thủy sản, chiếm ưu thế trong sản xuất tôm toàn cầu. Nó thể hiện sự tăng trưởng nhanh, thích nghi với các hệ thống canh tác khác nhau và được thị trường chấp nhận cao. Được nuôi trồng và xuất khẩu bởi các quốc gia như Ấn Độ, Trung Quốc, Ecuador, Thái Lan và Việt Nam, tôm thẻ chân trắng L. vannamei đáp ứng nhu cầu toàn cầu và đóng góp vào sự tăng trưởng của thị trường tôm toàn cầu. Cỡ tôm được thị trường ưa chuộng là cỡ 26-30. 

Thuỳ Linh (Theo digitaljournal)