Dịch vụ ăn uống cao cấp hay gói bán lẻ giá trị gia tăng nhằm phục vụ trong các nhà hàng cao cấp giờ đã được thay thế bởi các kệ bán lẻ với nguồn tôm thẻ chân trắng rẻ hơn.  2022 chứng kiến một sự thay đổi lớn khi nhiều nông dân châu Á chuyển sang loài tôm lớn hơn trong khi phải đối mặt với sự cạnh tranh dữ dội của tôm thẻ chân trắng Ecuador.  Tại Diễn đàn Tôm toàn cầu ở thành phố Utrecht của Hà Lan, khi quy mô về kế hoạch tăng trưởng tôm sú của Ấn Độ, Trung Quốc và Indonesia trở nên rõ ràng hơn, một câu hỏi đặt ra là: ai sẽ mua toàn bộ nguồn tôm nguyên liệu này?  Mathias Ismail, Giám đốc điều hành của OSO, nhà sản xuất tôm sú của Pháp, chỉ ra tôm sú hiện chỉ chiếm khoảng 5% thị phần tại Pháp, tương đương 5.000-6.000 tấn mỗi năm. Vì vậy, tiềm năng phát triển loài này tại Pháp có nhiều hạn chế do các điều kiện thị trường không ủng hộ. Theo ông Ismail, khoảng 80% tôm sú được phân phối thông qua các cửa hàng chuỗi lớn và 20% thông qua dịch vụ thực phẩm, nhà bán lẻ nhỏ, chợ cá hoặc người kinh doanh thực phẩm nhỏ. Tuy nhiên, thị trường bị định hưởng bởi giá nên việc sản xuất ồ ạt sẽ không phù hợp với nhu cầu thực tế.   Đặc biệt, tôm thẻ chân trắng đang được sản xuất ngày càng nhiều và cũng sẽ có kích thước lớn hơn, sẽ là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với tôm sú.  Rogier Speelman, Giám đốc điều hành của công ty kinh doanh thủy sản có vỏ Hà Lan Fisherman's Choice, cũng nghi ngờ về việc số lượng tôm sú tăng sẽ mang lại nhiều tiềm năng tại thị trường  EU.

Diễn đàn Tôm toàn cầu ở thành phố Utrecht của Hà Lan

Ông cho biết nếu chênh lệch giá (so với tôm thẻ chân trắng) là € 6/kg trở lên, thì không người tiêu dùng nào sẵn sàng chi trả. Nhiều nhà nhập khẩu có thể giảm chênh lệch xuống  €3/kg và thu lợi nhuận từ số lượng tăng.  Trên thực tế, tôm sú không có nhiều tiềm năng phát triển tại thị trường EU. Có lẽ, các nhà sản xuất tôm sú nên xem xét hướng đến tiêu thụ nội địa hoặc các thị trường tiêu dùng lớn ở châu Á. 

Tiềm năng phát triển ở thị trường Mỹ? 

Theo Jeff Stern, Chủ tịch công ty nhập khẩu thủy sản đông lạnh CenSea của Mỹ, tình hình tôm sú tại Mỹ cũng tương tự EU.  Tôm sú là loài tôm nuôi kích cỡ lớn đầu tiên từ châu Á đến được thị trường Mỹ. Ban đầu dù khá khó khăn nhưng tôm sú cũng đang dần được yêu thích bởi người tiêu dùng. Tuy nhiên sau đó tôm thẻ chân trắng ngày càng tăng thị phần và tăng trưởng vượt trội ở Mỹ. Tôm thẻ chân trắng cạnh tranh giá mạnh và ngày càng nhiều nông dân chuyển sang nuôi. Tôm thẻ chân trắng cũng cho phép các khách hàng bán lẻ và dịch vụ thực phẩm lớn cam kết với số lượng lớn và họ có thể đầu tư.

Tiềm năng là ở phía Đông, không phải phía Tây

Mặc dù tình hình kinh doanh có phần kém tại các thị trường phương Tây nhưng tôm sú vẫn có những tiềm năng phát triển.  Theo ông  Willem Van der Pijl, nhà sáng lập Shrimp Insights, dù sản lượng tôm sú tại Trung Quốc đang được cho là lớn cũng chỉ đủ đáp ứng nhu cầu nội địa.  Số lượng tôm sú tại châu Á đang ngày càng phát triển. Tuy nhiên các nhà sản xuất cũng phải cân nhắc thị trường vì không có cách nào dự báo được nhu cầu hiện tại tại phương Tây có sử dụng hết nguồn cung không. Thay vào đó các nhà sản xuất có thể hướng đến thị trường châu Á do đây cũng là nơi tập trung phần lớn dân số và tăng trưởng kinh tế đang tăng. Điều này đặc biệt có ý nghĩa khi các chi phí vận chuyển và hậu cần đang ngày một tăng. 

Thùy Linh (Theo undercurrentnews)