Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sản lượng thủy sản nuôi trồng thu hoạch trong tháng 4/2022 đạt 380,4 nghìn tấn, tăng 5,8% so với cùng kỳ năm trước, gồm: cá đạt 252 nghìn tấn, tăng 5%; tôm đạt 86,5 nghìn tấn, tăng 9,2%; thủy sản khác đạt 41,9 nghìn tấn, tăng 4,2%.  Riêng sản lượng cá tra thu hoạch trong tháng 4/2022 ước đạt 125,4 nghìn tấn, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 4 tháng đầu năm 2022, sản lượng cá tra thu hoạch đạt 468 nghìn tấn, tăng 6,5% so với cùng kỳ 2021.

GIÁ CÁ TRA TĂNG MẠNH

Trong tháng 4/2022, giá cá tra nguyên liệu tại Đồng bằng sông Cửu Long loại từ 0,8 - 1,1 kg/con dao động ở mức 31.000 - 32.500 đồng/kg, tăng hơn 10.000 đồng/kg so với cùng kỳ năm trước, tăng hơn 30% so với thời điểm đầu năm 2022.   Tại thời điểm ngày 4/5/2022 giá cá tra cỡ 0,7 - 0,8 kg/con dao động ở mức 31.000 - 32.500 đồng/kg; cỡ 1 - 1,2 kg/con dao động mức 32.000 - 34.500 đồng/kg.

Năm 2021, dưới tác động của dịch Covid-19 và đứt gãy chuỗi cung ứng, nhiều hộ nuôi cá tra đã không thể thả nuôi theo đúng kế hoạch mùa vụ năm nay. Các ao hầu hết thả nuôi ở mức duy trì, hạn chế cho ăn và rất hiếm cơ sở nuôi thêm. Bên cạnh đó, hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu cá tra bị ảnh hưởng nhiều mặt bởi tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long; giá thức ăn, cước phí vận chuyển quốc tế, giá nhiên liệu tăng kỷ lục trong vài năm gần đây. Riêng giá dầu tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm 2020. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn cung cá tra ngay từ đầu năm 2022, khiến giá cá tra liên tục tăng cao. Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), sau khi giá cá tra nguyên liệu tại Đồng bằng sông Cửu Long lập đỉnh vào cuối quý 1/2022, giá trung bình xuất khẩu sản phẩm cá tra phile đông lạnh sang hầu hết các thị trường cũng tăng mạnh. Thị trường cá tra thế giới đang có chiều hướng tốt, đơn hàng tăng nhưng cá nguyên liệu đang thiếu. Giá cá nguyên liệu tăng mạnh kéo giá cá tra phile đông lạnh xuất khẩu trung bình cũng tăng lên mức từ 3,2 - 3,4 USD/kg. Giá cá tra phile đông lạnh xuất khẩu trung bình đi thị trường Trung Quốc cũng cao hơn hẳn so với năm ngoái, dao động từ 2,4 - 3,25 USD/kg (cùng kỳ năm ngoái ở mức 1,9 - 2,7 USD/kg). Ngoài ra, các doanh nghiệp Việt Nam cũng đang xuất khẩu sản phẩm cá tra nguyên con/cắt xẻ bướm đông lạnh, bao tử cá tra đông lạnh, bong bóng cá tra khô, cá tra nguyên con bỏ nội tạng đông lạnh, da cá tra đông block đông lạnh... sang Trung Quốc. Giá phile cá đông lạnh xuất khẩu đi EU cũng khả quan, dao động từ 2,9 - 3,45 USD/kg. Trong đó, giá xuất khẩy đi thị trường Hà Lan, Đức, Bỉ, Tây Ban Nha cũng tăng và ổn định so với cùng kỳ năm 2021. VASEP nhận định, giá cá tra còn tăng trong thời gian tới do tình trạng khan hiếm nguyên liệu sẽ còn tiếp tục kéo dài cho tới ít nhất là hết quý 2/2022. 

XUẤT KHẨU TĂNG ẤN TƯỢNG

VASEP nhận định, sau 3 năm ảm đạm, ngành cá tra đang trỗi dậy mạnh mẽ. Giá trị xuất khẩu cá tra sang một số thị trường hàng đầu tăng trưởng tới ba con số.  Điển hình là thị trường Mỹ, với giá trị xuất khẩu cá tra 2 tháng đầu năm đạt 94,6 triệu USD, tăng 120% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây cũng là thị trường xuất khẩu cá tra số một của doanh nghiệp Việt Nam. Nhu cầu tiêu thụ tăng, nhiều doanh nghiệp tận dụng triệt để cơ hội không bị áp thuế chống bán phá giá nên đã đẩy mạnh việc bán hàng sang thị trường này. Ngoài Mỹ, xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc - Hồng Kông tăng trưởng 240% trong 2 tháng đầu năm, lên mức 86 triệu USD. Ngay cả châu Âu, thị trường chứng kiến 2 năm sụt giảm liên tiếp, xuất khẩu cá tra sang có dấu hiệu khởi sắc. Một loạt yếu tố trên đưa VASEP đến nhận định, rằng xuất khẩu cá tra trong Quý 2/2022 có thể tăng trên 50% so với cùng kỳ 2021.  Với những triển vọng này, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cá tra tỏ ra lạc quan về kết quả kinh doanh trong năm 2022. Cụ thể, Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn đặt mục tiêu doanh thu thuần hợp nhất 13.000 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 1.500 tỷ đồng, tương ứng tăng 43,5% và tăng 35,6% so với năm 2021. Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Thuỷ sản Cửu Long, An Giang trình cổ đông kế hoạch doanh thu thuần dự kiến đạt 1.450 tỷ đồng, tăng 20% và lãi trước thuế đạt 200 tỷ đồng, gấp 4 lần năm trước.  Công ty Cổ phần Đầu Tư và Phát triển Đa Quốc Gia (IDI) đặt kế hoạch doanh thu thuần 8.300 tỷ đồng, tăng 45% so với năm 2021 và lợi nhuận sau thuế đạt 900 tỷ đồng, tăng gấp 6,3 lần so với cùng kỳ năm trước. Đến thời điểm này, IDI đã ký đủ đơn hàng xuất khẩu cá tra đến hết quý 2/2022. Năm nay, công ty xây thêm nhà máy chế biến thứ ba, với công suất 500 tấn/ngày. Hiện hai nhà máy còn lại, với tổng công suất 450 tấn/ngày đều hoạt động hết công suất nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu của khách hàng. Bên cạnh chế biến, IDI dự định tập trung nguồn lực vào nuôi trồng, đa dạng hoá sản phẩm từ cá tra, và không đầu tư ngoài ngành. Ngành cá tra phấn khởi vì dự báo tăng trưởng từ giờ đến hết năm 2022, nhưng VASEP lưu ý người nuôi cần lên kế hoạch thả nuôi hợp lý, đảm bảo cân đối cung - cầu; tránh lặp lại kịch bản như năm 2018. Lúc ấy, người dân đổ xô nuôi cá tra, khiến giá cá tra lao dốc từ hơn 30.000 đ/kg xuống còn 19.000 đ/kg chỉ sau một năm. 

Phương Linh