Trung Quốc là thị trường lớn nhất của thủy sản Nga, với lượng NK 1,09 triệu tấn giá trị 3,3 tỷ USD chiếm 61% lượng thủy sản XK của Nga trong năm 2019. Phần lớn XK thủy sản của Nga sang Trung Quốc là cá minh thái, với giá trị dao động từ 580 đến 600 triệu USD/năm. Gần đây, khi Trung Quốc tiến hành kiểm soát toàn diện để đảm bảo không có chủng COVID-19 nào xâm nhập vào nước này qua thực phẩm đông lạnh, Nga dường như đã bị giám sát đặc biệt do vị trí địa lý gần Trung Quốc. Cuối tháng 9/2020, cơ quan Hải quan tỉnh Cát Lâm của Trung Quốc đã báo cáo kết quả dương tính coronavirus trên sản phẩm mực đóng gói NK từ tập đoàn thủy sản NOREBO của Nga, dấy lên sự quan ngại cho các nhà chức trách Trung Quốc, khiến họ cho kiểm tra tất cả thủy sản của Nga. Đại diện của NOREBO bác bỏ các tuyên bố cho rằng sản phẩm của họ có coronavirus vì họ kiểm soát chặt chẽ quá trình sản xuất và vận chuyển. Công ty này đổ lỗi cho vụ việc xảy ra đối với một cơ sở lưu trữ ở Trường Xuân, khi cho rằng đã có một đợt bùng phát dịch COVID-19 xảy ra do lây nhiễm giữa các nhân viên của cơ sở này. Tháng 11/2020, Hải quan Trung Quốc đã kiểm tra trực tuyến đối với các tàu của Nga sẽ cập cảng Trung Quốc. Quá trình kiểm tra bao gồm kiểm tra trực quan, tổng quan về các quy trình sản xuất trên tàu và phỏng vấn nhân viên phụ trách việc thực hiện các biện pháp an toàn. Vị trí địa lý trước đây đem lại lợi thế cho các nhà XK của Nga giờ đây lại mang lại các rủi ro vì thời gian giao hàng tương đối ngắn đối với hàng hóa chuyển từ Nga sang Trung Quốc tạo cơ hội tốt hơn cho coronavirus sống sót trong quá trình di chuyển. Trong tháng 11/2020, một tàu chở hàng đường sắt của Nga bị nghi ngờ có đối tượng nhiễm COVID-19 đã đi vào thị trấn biên giới Manzhouli. Cơ quan Hải quan của Nga, Rosselkhoznadzor, phản ứng bằng cách hứa sẽ làm việc với Cơ quan Liên bang về Nghề cá của Nga để thắt chặt các thủ tục kiểm soát, một động thái do Trung Quốc yêu cầu. Do sự cố này, các nhà XK của Nga đang bị khó khăn và chẫm trễ trong thông quan các lô hàng đến Trung Quốc. Việc thông quan cho một container vận chuyển bằng đường biển hiện mất hơn 15 ngày, so với trước đây là 5-6 ngày. Sự chậm trễ đã được xác nhận bởi Giám đốc điều hành của Dobroflot, Alexander Efremov, người cho biết việc xả hàng lạnh 5.000 tấn có thể mất đến 3 tuần. Theo ước tính của ông, vì quy trình vận chuyển chiếm 30% trong chuỗi hậu cần nên chi phí vận chuyển tăng từ 10-15% so với tỷ lệ trước dịch. Alexey Buglak, Chủ tịch Hiệp hội đánh bắt cá minh thái Nga (PCA), cho biết các thủy thủ đoàn của các tàu đến Trung Quốc đang được kiểm tra thường xuyên và bao bì cũng được giám sát chặt chẽ. Các công ty đánh cá ở vùng Viễn Đông của Nga giao thủy sản cho Trung Quốc thông qua các cảng Thanh Đảo và Đại Liên. Hiện tại, các cảng ở Thanh Đảo đã hoàn toàn đóng cửa, vì vậy dòng hàng hóa đã được chuyển hướng sang Đại Liên, gây ra tình trạng xếp hàng dài. Trong tháng 11/2020 có ngày có đến 13 tàu của Nga xếp hàng với khối lượng 53.000 tấn thủy sản trên tàu. Hơn nữa, các công ty đã phải chuyển tàu sang Hàn Quốc, nhưng việc sử dụng quốc gia này làm trung gian để giao hàng đến Trung Quốc không giải quyết được vấn đề. Điều này cũng làm tăng chi phí cho các chủ hàng. Nếu Trung Quốc tiếp tục đưa ra thêm những quy định sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn bộ ngành XK thủy sản của Nga. Chính phủ Nga khuyến nghị các công ty thủy sản của Nga tăng XK sang Việt Nam bên cạnh việc phục vụ thị trường nội địa của mình. Trong trường hợp tiếp tục gặp khó khăn, XK thủy sản sang Trung Quốc có thể tạm dừng. Tuy nhiên, nếu thành công, việc đẩy mạnh tiêm vắc-xin của Nga có thể dẫn đến việc khôi phục quan hệ thương mại bình thường giữa Nga và Trung Quốc, đối tác thương mại thủy sản lớn nhất của Nga. Ngay cả trong năm gián đoạn thương mại chưa từng có này, XK thủy sản của Nga sang Trung Quốc chỉ giảm 4% tính đến ngày 22/11/2020, so với cùng kỳ năm 2019, Bộ Nông nghiệp Nga cho biết.

(Theo seafoodsource.com)